Ախթալայի վանական համալիրը հիմնադրվել է 10-րդ դարում, գտնվում է ՀՀ, Լոռու մարզի Ախթալա գյուղում: Ախթալան հայտնի է եղել Ախդալա, Ախտալա և Պղնձահանք անուններով:
Ախթալայի վանական հուշակոթողում միահյուսված են հայկական, վրացական և բյուզանդական ճարտարապետության տարրերը: Եկեղեցին վերագրվում է քաղկեդոնական շրջանի: Ախթալայի վանքն ամեն տարի ունի ուխտագնացության օրեր, որը նշվում է սեպտեմբերի 20-21-ը:
Ախթալայի հայտնի բերդը նույնպես կառուցվել է միջնադարյան ժամանակաշրջանում՝ 10-րդ դարի վերջին՝ Կյուրիկյան իշխանների կողմից: Շատ տպավորիչ է ամրոցի դիրքը, որը շրջապատված է երեք կողմից կիրճերով՝ գտնվելով բարձրավանդակի վրա։ Մուտքի երկու կողմերից բարձրանում են բրգանման եռահարկ աշտարակներ և բարձր պարիսպներ։ Հենց բերդի տարածքում էլ տեղակայված է Ախթալայի վանքը, որը ներառում է երեք եկեղեցիներ: Այստեղ պահպանվում են 800-ամյա որմնանկարներ, որոնք թվագրվում են 1205-1216թթ. Ախթալայի վանքի որմնանկարների գլխավոր առանձնահատկություններից մեկը գունային պայծառ երանգների ընտրությունն է: Մի ավանդազրույցի համաձայն, եկեղացական արարողությունների ժամանակ հավատացյալները, վանահորը լսելու փոխարեն, այնքան են հմայված նայել որմնանկարներին, որ վանահայրը զայրացած հրամայել է դրանք կրով պատել:
Հ.Գ. Ախթալայի վանական համալիրում է նկարահանվել նաև Սերգեյ Փարաջանովի «Նռան գույնը» ֆիլմի որոշ տեսարաններ։
Կարծիքներ
Դեռևս կարծիքներ չկան: