ՄԱՅՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ

Հուշահամալիրը գտնվում է Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանում, կառուցվել է ի նշանավորումն ԽՍՀՄ-ի՝ Հայրենական մեծ պատերազմում տարած հաղթանակի։

Հուշակոթողը բացվել է 1950 թվականի նոյեմբերի 29-ին Հաղթանակ զբոսայգում, հեղինակը ԽՍՀՄ ժողովրդական ճարտարապետ Ռաֆայել Իսրայելյանն է։ Այդ ժամանակ  պատվանդանի վրա տեղադրված էր ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ Սերգեյ Մերկուրովի հեղինակած Իոսիֆ Ստալինի 17 մետր բարձրության պղնձե կոփածո արձանը, հետագայում՝ 1961 թվականին, Ստալինի  արձանը հանվում է։

1967 թվականին տեղադրվում է Հայաստանի ժողովրդական նկարիչ, քանդակագործ Արա Հարությունյանի հեղինակած 22 մետր բարձրությամբ պղնձե կոփածո «Մայր Հայաստան» արձանը:

Հուշահամալիրը նախագծվել է հայկական եռանավ բազիլիկ եկեղեցու կառուցվածքով, ընդհանուր բարձրությունը 51 մետր է, իսկ քանդակը` 22 մետր: Հուշահամալիրը կառուցված է տարբեր երանգների սև տուֆով:

Մայր Հայաստան հուշարձանի բնորդուհին հայ մանկավարժ Եվգենյա Մուրադյանն է՝ ծնված 1942 թվականին։ Եվգենյա Մուրադյանը պատմում է, թե ինչպես Արա Հարությունյանն իրեն առաջարկեց դառնալ արձանի բնորդուհի. նա 17 տարեկան էր, երբ քանդակագործը պատահական նկատեց նրան և ասաց, որ Ստալինի արձանի փոխարեն պետք է դրվի Մայր Հայաստանի արձանը։

Արձանը մարմնավորում է անկոտրում ռազմական ոգու, հայրենիքի պահապան հրեշտակի, սուրը ձեռքին հայ մոր հավաքական կերպարը։